دفع تجاوز (1)

هجوم سراسري ارتش رژيم عراق به خاك جمهوري اسلامي ايران و اشغال مناطق مرزي و تثبيت مواضع و تغيير ساختارهاي شهري، اين باور را در اذهان جهاني پرورش داد كه خروج عراق جز با تصميم جدي مجامع بين‌المللي و امتيازگيري سنگين رژيم عراق از جمهوي اسلامي ايران ممكن نخواهد بود. از آن طرف در ايران بويژه در انديشه امام راحل اميد بستن به ديگران امري بيهوده به حساب مي‌آمد و نيز تكيه بر مؤلفه‌هاي خودي در خروج دشمن و تنبيه متجاوز تصميم قطعي امام خميني( رحمت الله علیه ) شده بود و در اين جهت تقويت توان دفاعي كشور و ايجاد عوامل آن قبل از هر چيز مورد توجه قرار گرفته است.

افزايش توان دفاعي

مهمترين عوامل افزايش توان دفاعي نيروهاي مسلح و آحاد ملت براي مقابله با دشمن متجاوز عبارتند از:

1 ـ فرماندهي امام راحل( رحمت الله علیه ) با حذف بني صدر

ابوالحسن بني‌صدر رئيس جمهور وقت ايران كه مسئولين فرماندهي كل قوا را نيز از طرف امام راحل( رحمت الله علیه ) به عهده داشت، در دوران اشغال اراضي ايران نه‌تنها اعتقادي به سازماندهي نظامي براي مقابله با تجاوز نداشت، بلكه بيشتر به حركتهاي ديپلماسي در حل مناقشه روي آورد، و همانطور كه گفته شد بني‌صدر از اين غائله مرزي در جهت مقابله با نيروها و جناح‌هاي رقيب داخلي برآمد، تا اينكه مجلس شوراي اسلامي در جلسه مورخ 31/3/60 رأي به عدم كفايت سياسي بني‌صدر داد و جناب حجت‌الاسلام و المسلمين هاشمي رفسنجاني رئيس مجلس وقت طي نامه‌اي مراتب را به استحضار امام راحل( رحمت الله علیه ) رساند.
امام در پاسخ فرمودند:
پس از رأي اكثريت قاطع نمايندگان محترم مجلس شوراي اسلامي مبني بر اينكه آقاي ابوالحسن بني‌صدر براي رياست جمهوري اسلامي ايران كفايت سياسي ندارد، ايشان را از رياست جمهوري اسلامي ايران عزل نمودم.
همچنين امام راحل( رحمت الله علیه ) طي نامه‌اي به ستاد مشترك نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران بني‌صدر را از فرماندهي كل نيروهاي مسلح بركنار نمودند.
امام راحل( رحمت الله علیه ) در آن شرايط حساس به خوبي دريافت كه شخصاً بايد جنگ را فرماندهي كند و اين كار آثار و بركات فراواني داشت كه مهمترين آنها عبارتند از:
الف ـ تأثيرپذيري مردم ايران بويژه جوانان از فرامين امام راحل( رحمت الله علیه ) به عنوان تكليف شرعي و الهي.
ب ـ ايجاد سرور و شادماني در رزمندگان جبهه‌هاي نبرد بويژه فرماندهان كه اميد و انگيزه آنها را براي دفع تجاوز در حدي غير قابل تصور بالا برد.
ج ـ ايجاد خودباوري و فضاي معنوي در كشور و تقويت انگيزه جهاد و روحيه شهادت‌طلبي در همه آحاد ملت.
د ـ جدي تلقي شدن جنگ به عنوان مسئله اوّلكشور از سوي مردم ومسئولين نظام بويژه نيروهاي مسلح.

2 ـ حذف تفكر ليبرال‌ها در تصميم‌گيري و رويكردي كلاسيك به جنگ

ليبرال‌ها كه در روزهاي آغازين تجاوز، قافيه نبرد را به صدام باختند، نه‌تنها از شيوه‌هاي كلاسيك نظامي حمايت نمي‌كردند، بلكه اعتقادي به صرف هزينه مالي و نيروي انساني يا تجهيز سازمانهاي رزمي به هيچ وجه نداشتند. نهضت آزادي ايران به عنوان نماد تفكر ليبرالي در بيانيه‌هاي خود با طرح مشكلات اقتصادي و ضعف بنيه‌هاي نظامي كشور ورد به نبردي كاملاً كلاسيك نظامي را غيرممكن مي‌دانست، و گرفتن زمان از دشمن در مقابل زمين را بر هر كاري ترجيح مي‌دد. بني‌صدر كه تحت تأثير اين تفكر قرار داشت، در سخنراني و سالگرد انقلاب اسلامي خاطرنشان كرد:
بيكاري نسبت به سال گذشته افزايش يافته، تورم 35% بوده و منابع ارزي ما تا حدود چهار ميليارد دلار براي دو ماه آينده كاهش خواهد داشت. وضعيت مالي بسيار نگران‌كننده است.
بني‌صدر با بزرگ‌نمايي مشكلات اقتصادي در اين صدد بود كه به مردم بفهماند مسئله اول ما جنگ نيست و يا با اين معضلات اقتصادي عملاً سرمايه‌گذاري در زمينه جنگ ناممكن است. ناگفته نماند كه همه نيروها و احزاب مخالف خط امام راحل( رحمت الله علیه ) از اين تفكر مأيوس‌كننده حمايت مي‌كردند و بني‌صدر با اين پشتوانه دقيقاً در مقابل اصرار فرماندهان جنگ مبني بر سازماندهي نظامي نيروها و حتي توسعه سازمان سپاه پاسداران انقلاب اسلامي مقاومت مي‌كرد.
امام راحل( رحمت الله علیه ) با حذف بني‌صدر و طرد تفكر ليبرال در تصميم‌گيري، حركت مؤثري را در جهت افزايش توان دفاعي نيروها رقم زد، بويژه اين مؤلفه در شكل‌گيري توسعه رزمي سپاه پاسداران و استقلال فرماندهان آن در تصميم‌گيري نقش بسزايي داشته است و اين واقعيت حتي از ديد كارشناسان خارجي پنهان نماند.
با رفتن بني‌صدر پاسداران انقلاب، ابتكار عمل در جبهه‌ها را در دست گرفته و ضعف‌هاي خود را با احساسات جوشان خود پوشاندند.
البته احساسات جوشان از ديد كارشناسان خارجي، همان عنصر ايمان و عشق به شهادت و فداكاري در راه خداي محبوب است كه به حقيقت مي‌توان آن را جوهر مقاومت در طول هشت سال دفاع مقدس ناميد.

3 ـ تجهيز گروههاي مردمي (بسيج)

طنين استمداد امام راحل( رحمت الله علیه ) در دفاع از اسلام و نظام جمهوري اسلامي، آهنگ جاودانه‌اي در جان ملت ايران بويژه جوانان غيرتمند اين مرز و بوم به وجود آورد؛ به گونه‌اي كه در پي فرمان مقتداي خود سراسيمه به سوي جبهه‌هاي نبرد شتافتند و فراگيري آموزش نظامي و حضور در صحنه‌هاي پيكار دغدغه هر جوان مسلمان ايراني بود. سپاه پاسداران انقلاب اسلامي كه خود مولود بسيج مردمي است، مأموريت آموزش و سازماندهي نيروها را عهده‌دار شد، و در فاصله زماني بسيار كوتاه توانست با برنامه‌ريزي دقيق، حضور كلاسيك اين نيروها را در جبهه‌هاي نبرد نشان دهد. به طوري كه تركيب اصلي نيروهاي عمل‌كننده در دفاع شامل:
ـ ارتش جمهوري اسلامي ايران
ـ سپاه پاسداران انقلاب اسلامي
ـ نيروهاي داوطلب بسيج
ـ نيروهاي جنگ‌هاي نامنظم كه از آرزوهاي آغازين تجاوز ارتش عراق به همت و هدايت شهيد عزيز دكتر چمران شكل گرفت و آزادي سوسنگرد با نام اين شهيد عزيز عجين شده است.
البته اين غير از مراكز و يگانهاي پشتيباني‌كننده هستند كه در پشت جبهه و به طور كلي در همه شهرهاي ايران سازماندهي شدند.
بهره‌مندي از اين نيروها در مقابله با تجاوز آثار محسوس خود را نشان داد و حتي محافل خارجي به قدرت تجهيز ايران اعتراف كردند كه نمونه‌اي از آن را در اينجا مي‌آوريم:
بنا به دلايلي عراق در آغاز جنگ پيشرفت خوبي كرد، اما هنگامي كه ايران تجهيز شد، پيشروي آن متوقف گرديده براي انجام يك حمله عليه مواضع مستحكم و ثابت برتري لااقل سه به يك لازم است و حتي برتري پنج به يك توصيه مي‌شود و ايران سرگرم تغيير موازنه براي ايجاد يك حالت يك به يك در جبهه است.
امام راحل( رحمت الله علیه ) كه بعد از اتكال به خداوند متعال، تكيه بر ايمان مردم را در پيروزي انقلاب اسلامي تجربه كرده بود، اين بار با همان انگيزه مردم را به صحنه دفاع مقدس فرا خواند و اين فراخواني و حضور مردم به قدري باشكوه بود كه علاوه بر دوستان اعجاب افكار جهان را برانگيخت، به گونه‌اي كه همه ناكامي رژيم عراق را در فرماندهي امام راحل( رحمت الله علیه ) و حضور يكپارچه مردم ايران در اطاعت از فرامين معظم‌له دانستند:
آنچه را كه رهبران عراق از نظر دور داشتند، ظرفيت و آمادگي مردم ايران و جمع‌آمدنشان به دور مظاهر انقلابشان، امام بود كه هنوز در شور و هيجان يك رستاخيز مذهبي و سياسي هستند.
همچنين تدبير امام خميني( رحمت الله علیه ) محاسبه كارشناسان سياسي و نظامي را كه سقوط زودهنگام جمهوري اسلامي ايران را نويد مي‌دادند، نقش بر آب كرد و صدام حسين هم با همين تحليل‌هاي غلط آتش را برافروخت كه سرانجام دامنگير او و حاميان منطقه‌اي و بين‌المللي او گرديد. نشريه لس‌آنجلس تايمز در اين باره مي‌نويسد:
كارشناسان سال گذشته پيش‌بيني مي‌كردند كه ايران بر اثر درگيري بين جناح‌هاي قدرت دچار بي‌ثباتي خواهد شد و تجاوز عراق به ايران نيز باعث سرعت بخشيدن به سقوط رژيم امام خميني مي‌گردد، امّا اين جنگ برخلاف پيش‌بيني ما منجر به اتحاد و تقويت ملت ايران شد.

4 ـ وحدت بين ارتش و سپاه

ارتش جمهوري اسلامي ايران كه به لحاظ نظامي داراي ساختاري تعريف شده بود، لزوماً براي همكاري با سپاه و نيروهاي مردمي در جبهه‌ها نياز به راههاي روشني داشت كه در حوزه استراتژيك و تاكتيك بتواند وحدت رويه ايجاد كند كه اين كار مهم با سرپنجه تدبير امام خميني( رحمت الله علیه ) و همكاري صميمانه فرماندهان ارتش و سپاه تحقق يافت. به گونه‌اي كه ناظران و كارشناسان به اين واقعيت اذعان نمودند:
ارتش ايران نه‌تنها خود را منظم و قانوني جلوه‌گر ساخته است، بلكه خيلي جنگجو و مبارز نيز مي‌باشد، همكاري پاسداران با ارتش موجب پديدار شدن پيروزيها شده است.
امام راحل( رحمت الله علیه ) به عنوان فرمانده كل قوا به وحدت همه‌جانبه بين ارتش و سپاه اهتمام خاصي داشت و بدون ترديد يكي از عوامل مهم افزايش توان دفاعي را در سايه وحدت ارتش و سپاه جستجو مي‌كرد، تا آنجا كه اختلاف ارتش و سپاه را از اهداف امريكا مي‌دانست:
اگر روزي ميان ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اختلاف ظاهر شود، در آن روز امريكا به اهداف خود نزديك خواهد شد.
در بخش تغيير فرايند دفاعي خواهيم ديد كه ارتش و سپاه چگونه در يك تعاملي صادقانه مهارت و دانش نظامي و استعداد سرشار و خلاق نيروي انساني را در خدمت دفاع مقدس قرار دادند و اين از آثار و بركات اين وحدت و همدلي است؟

5 ـ خودباري و اراده ملي

يكي از مؤلفه‌هاي مهمي كه امام راحل( رحمت الله علیه ) به عوامل افزايش توان دفاعي ضميمه كردند، تقويت خودباوري ديني در آحاد ملت بود كه در ايمان به خدا و عشق به شهادت تجلي كرد، و همچنين با استفاده از انگيزه‌[اي ملي و ميهني، اراده عمومي ملت را پشت سر رزمندگان بسيج كرد. به طوري كه همه اقشار ملت از كوچك و بزرگ و پير و جوان حضوري غيرتمندان در همه صحنه‌هاي دفاع يافتند. نيويورك تايمز طي مقاله‌اي حيرت خود را در اين‌ باره اين چنين اظهار مي‌دارد:
يك نيروي عجيب و غريب نظامي از سربازان حرفه‌اي، روحانيون، شبه‌نظاميان محلي، و بچه‌هاي مدرسه‌اي نوجوان سيزده ساله، كه همگي با يك التهاب اسلامي شديد به يكديگر متصل مي‌شوند، بن‌بست طولاني جنگ خليج فارس را با تار و مار كردن نيروهاي سنگرگرفته عراقي شكستند.
نقش ايمان و توكل به خدا رزمندگان ما را به حقيقت اين آيه رهنمون گشت كه فرمود:
إِن يَنصُرْكُمُ اللَّهُ فَلاَ غَالِبَ لَكُمْ وَإِن يَخْذُلْكُمْ فَمَن ذَا الَّذِي يَنصُرُكُم مِن بَعْدِهِ.
اگر خدا شما را ياري كند، كيست كه بر شما غالب آيد و اگر خدا شما را ذليل كند، كيست شما را ياري كند؟
با علم به اين آيه شريف رزمندگان دريافت كه عزّت و ذلّت هركس به دست خدا است، از اين رو ايمان خالصانه به او را جوهر مبارزه و جهاد مردانه خود عليه دشمن قرار دادند و بر اساس همين باور و اعتماد توانستند پيروزيهاي بزرگي را رقم بزنند و برتري ايمان بر جنگ‌افزاري مدرن را به اثبات برسانند تا آنجا كه خبرنگاران جهاني در عظمت اين حمايه نوشتند:
مي‌دانيم كه ايمان كوهها را جابجا مي‌كند. نوجوانان متعصب اخيراً نشان داده‌اند كه مي‌توانند لشكرهاي زرهي را به عقب برانند و يك ارتش مدرن متشكل از 250 هزار سرباز را با شكست مواجه سازند.
خودباوري بزرگترين سرمايه‌اي بود كه در دفاع هشت ساله رزمندگان ما به عنوان دستاوردي مهم نصب ملت ايران گرديد، و رمز اين خودباوري در عنصر ايمان نهفته بود كه كارآمدي خود را در چشم‌انداز افكار جهانيان به نمايش درآورد.
نتيجه اينكه از مجموعه عوامل يادشده توان دفاعي كشور در شرايطي مطلوب قرار گرفت تا دشمن متجاوز را به سزاي اعمال خود برساند، اينك تأثير اين عوامل را در تغيير موازنه قوا و تقويت فرايند دفاعي رزمندگان اسلام پي مي‌گيريم.

تغيير فرايند دفاعي با مهمترين عمليات ايران براي بيرون راندن دشمن از خاك ايران

اگرچه در مدت اشغال سرزمين‌ها و شهرهاي مرزي ايران، رزمندگان اسلام اعم از ارتش و سپاه و بويژه ستاد جنگ‌هاي نامنظم در قالب چندين عمليات چريكي مانع پيشروي دشمن شده‌اند و حتي بخشي از اراضي را از اشغال ارتش عراق آزاد نمودند، كه از آن جمله آزادسازي شهر سوسنگرد پس از محاصره دوم به فرماندهي سردار پرافتخار اسلام شهيد دكتر چمران نمونه‌اي از آن است، امّا با تكميل و تأمين عوامل افزايش توان دفاعي، فرايند دفاع تغيير يافت. به طوري كه رزمندگان ما از پوسته دفاعي به در آمده و مشي تهاجمي را در پيش گرفتند، و هدف اوّل مشي تهاجمي آزادسازي مناطق و شهرهاي اشغالي از چنگال دشمن بود.
1 ـ آزادسازي مناطق اشغال‌شده
آزادسازي مناطق اشغالي توسط نيروهاي خودي طي چندين عمليات صورت گرفت كه مهمترين آنها عبارتند از:
الف) عمليات فرمانده كل قوا خميني روح خد
اين عمليات پس از عزل بني‌صدر اولين عمليات پيروزمندانه رزمندگان اسلام است كه در شرق كارون (جنوب دار خوئين) انجام شد، در اين عمليات ضمن وارد آمدن خسارت سنگين به دشمن، به ميزان 3 كيلومتر از مواقع دشمن در منطقه به تصرف رزمندگان اسلام درآمد.
اهميت اين عمليات از آن جهت است كه جنگ در مدت فرماندهي بني‌صدر به حالت ركود و سردي گرائيده بود و در جبهه‌ها تحرك جدي به غير از حركات مقطعي رزمندگان به چشم نمي‌خورد. و حتي سنگ‌اندازيهاي بني‌صدر و متحدان ضد انقلابي او زحمت‌هاي جدي و فراواني را براي رزمندگان فراهم كرده بود. امّا عمليات موفق دارخوئين ثابت كرد كه عزل بني‌صدر نه‌تنها تزلزل در اراده ملت غيور ايران ايجاد نكرد، بلكه باعث تقويت روحيه رزمندگان در جبهه‌ها گرديد.
ب) عمليات ثامن‌الائمه
اين عمليات در شمال آبادان به منظور تصرف پل‌هاي دشمن بر روي رودخانه كارون و تصرف و تأمين جاده‌هاي آبادان ـ ماهشهر و آبادان اهواز و نيز شكست حصر آبادان و انهدام نيروهاي دشمن صورت گرفت.
جوهره اصلي اين عمليات فرمان امام راحل( رحمت الله علیه ) بود كه فرمودند: «حصر آبادان بايد شكسته شود.» سرانجام رزمندگان اسلام با شكستن حصر آبادان دشمن را در شرق رودخانه كارون به عقب راندند و به همه اهداف از پيش تعيين‌شده‌ خود دست يافتند. خبر اين پيروزي و عقب‌نشيني دشمن به سرعت در رسانه‌هاي خبري جهان درج شد، به طوري كه تايمز مالي اظهار داشت:
عراق ديروز اعلام كرد نيروهاي مهاجمش از شرق به غرب ساحل رود كارون ايران عقب‌نشيني كرده‌اند، ليكن اعلام كرد كه در صورت لزوم مي‌توانند باز گردند.
به طور كلي عمليات ثامن‌الائمه(ع) نتايج زير را در بر داشته است:
1 ـ رژيم عراق همواره از حصر آبادان به عنوان كي امتياز سياسي براي تحميل كردن مقاصد خود به ايران ياد مي‌كرد كه با اين شكست، اين امتياز مهم را از دست داد.
2 ـ زنگ خطر را براي امنيت دشمن و حاميانش به صدا درآورد و توان بالقوه رزمندگان اسلام به عنوان دغدغه‌اي جدي براي دشمن مطرح گرديد.
3 ـ اعتماد فرماندهان را در اتخاذ تاكتيك‌هاي ابتكاري در جنگ افزايش داد.
4 ـ آسيب‌پذيري دشمن را به خوبي نمايان كرد و كابوس شكست‌ناپذيري دشمن را از اذهان رزمندگان بيرون كرد.
5 ـ استراتژي بهره‌مندي از نيروهاي مردمي در طرح‌ريزي عمليات مورد توجه جدي مسئولين جنگ قرار گرفت.
ج) عمليات طريق‌القدس
اين عمليات كه به منظور آزادسازي شهر بستان و تأمين مرز و دسترسي به هورالهويزه طراحي شده بود، دو ماه بعد از عمليات ثامن‌الائمه در تاريخ 8/9/1360 به اجرا درآمده كه سرانجام منجر به آزادسازي بستان و روستاهاي اطراف آن به وسعت 800 كيلومتر مربع گرديد.
خبرگزاري‌هاي خارجي با اين عنوان كه ايرانيها شكست پي در پي را تحمل مي‌كنند، گزارش دادند:
طبق اظهار ديپلماتهاي غربي، ايران شكستي را به نيروهاي عراقي در استان نفتي خوزستان واقع در جنوب ايران تحميل كرده است و موفق به گرفتن شهر بستان در نزديكي مرز عراق گرديده است.
مهمترين نتايج عمليات طريق‌القدس عبارتند از:
1 ـ شناخت نقاط ضعف و ناتواني دشمن به همراه اعتماد به نفس رزمندگان اسلام در اجراي طرح‌هاي ابتكاري و به‌كارگيري بهينه از امكانات.
2 ـ رسيدن به مرزهاي شناخته‌شده بين‌المللي و قطع ارتباط جبهه شمالي دشمن با جبهه جنوبي.
3 ـ كارآمدي نيروهاي مردمي و بسيج و ايجاد انگيزه در توسعه سازمان رزمي به منظور جذب و هداي آنان به سوي جبهه‌ها.
4 ـ ايجاد ترديد و تزلزل در تصميم‌ دشمن مبني بر ارائه حضور در مناطق اشغالي.
5 ـ به دست گيري ابتكار عمل در جبهه‌ها و سلب فرصت از دشمن در تصميم‌گيري‌ها.
6 ـ ايجاد شرايط جديد در صحنه بين‌المللي و فعال شدن هيأتهاي صلح با اصرار و ابرام دشمن بعثي.
د) عمليات فتح‌المبين
با وجود چندين عمليات كوچك در غرب كشور كه عمدتاً سپاه پاسداران انقلاب اسلامي انجام داد، عمليات بزرگ فتح‌المبين در منطقه غربي رودخانه كرخه در تاريخ 1/1/61 آغاز گرديد كه سرانجام به تصرف ارتفاعات منطقه و آزادسازي بخش وسيعي از جنوب غربي كشور اسلامي ايران منجر گرديد.
جمهوري اسلامي ايران پس از پيروزي غرورآفرين در عمليات فتح‌المبين از كليه خبرنگاران داخلي و خارجي جهت مشاهده پيروزي رزمندگان اسلام دعوت به عمل آورد كه غالباً مشاهدات خود را به منابع خبري منعكس نمودند. يكي از نشريات فرانسه در اين باره مي‌نويسد:
موفقيت ايران در اين حمله كه فتح نام دارد، توسط خبرنگاران غربي كه توانستند به جبهه بروند، تأييد شده است. روزنامه‌نگاران دعوت شده از سوي تهران مشاهده كردند كه نيروهاي ايراني، ارتش عراق را دهها كيلومتر عقب رانده‌اند.
همچنين نيويورك تايمز نشريه امريكايي خبر داد كه صدام حيسن طي پيامي از نيروهاي سپاه چهارم عراق خواست:
از عقب‌نشيني خطوط دفاعي خود ناراحت نبوده و به وظيفه خود در نابودي قدرت جنگي دشمن عمل كنند.
بنابراين عمليات فتح‌المبين همانگونه كه از نامش پيداست، به قدري روشن و آشكار بود كه دشمن براي تقليل فشار روحي نيروهايش ضمن اعتراب به شكست به دلجويي از آنان مي‌پردازد.
نشريه ايران آزاد طي تحليلي در اين باره مي‌گويد:
چشم‌انداز پيروزي نهايي ايران و سرانجام سقوط رژيم صدام حسين را بايد زنگ خطري براي بسياري از كشورهاي منطقه تلقي كرد. چنين شكستي براي صدام حسين مي‌تواند ملاحظات صرفاً نظامي را بر تمامي منطقه‌اي حاكم كند كه اهميّت سياسي و استراتژيك آن، بسيار قابل توجه است.
مهمترين دستاورد عمليات فتح‌المبين عبارتند از:
1 ـ متخصصان نظامي و سياسي در غرب، اين عمليات را پيروزي بزرگ ايران ناميدند و اعتراف كردند كه ابتكار عمل در جبهه‌ها در دست ايراني‌هاست.
2 ـ تزلزل روحي و درماندگي نيروهاي دشمن در مواجهه با سپاهيان اسلامي، به طوري كه عموماً به فرار يا تسليم مبادرت مي‌نمودند.
3 ـ به هم ريختن كنترل فرماندهي ارتش عراق، به طوري كه با داشتن نيرو و تجهيزات و امكانات فراوان قادر به آرايش و سازماندهي نيروها نبودند.
4 ـ تقاضاي برقراري صلح به منظور نجات رژيم بعث عراق مجدداً از سوي حاميان او و يا هيأتهاي صلح مطرح گرديد.
5 ـ نقض بي‌طرفي از سوي كشورهاي حامي صدام كه با حمايت‌هاي سياسي و تبليغي و ارزي ماهيت پنهان خود را آشكار نمودند.
6 ـ تقويت قدرت مانور ديپلماسي ايران در منطقه و صحنه‌هاي بين‌المللي به منظور دادخواهي ملت مظلوم ايران و تنبيه متجاوز.
7 ـ نمود فزاينده همكاري ارتش و سپاه و پوشش نقاط ضعف در روابط متقابل و ايجاد تحرك و پشتيباني و حمايت.
هـ) عمليات بيت‌المقدس
در سلسله عمليات بزرگ رزمندگان، عمليات بيت‌المقدس از جايگاه خاصي برخوردار است كه در منطقه‌اي به وسعت 6000 كيلومتر مربع در تاريخ 10/2/1361 آغاز گرديد و طي 25 روز در سه مرحله، زمان آن به طول انجاميد. و از نتايج ارزشمند آن آزادي شهر بندري خرمشهر، شهر هويزه و پادگان حميد و خارج شدن بخش وسيعي از خاك جنوب كشور اسلامي از تيررس آتش دشمن بود.
خبر آزادسازي خرمشهر نه‌تنها شادي و سرور را در ميان اقشار مختلف ميهن اسلامي برانگيخت، بلكه بازتاب خارجي آن حاكي از شگفتي و غير قابل تصور بودن پيروزي بزرگ براي افكار جهاني بوده است؛ چنانكه نشريه اشتوتگار آلماني در اين باره مي‌نويسد:
بازپس‌گيري شهر بندري خرمشهر توسط نيروهاي انقلابي (امام) آيت الله خميني، نتيجه جنگ را بعد از بيست ماه به نفع خود تغيير دادهد. نتيجه‌اي كه هيچ كس تصور آن را نمي‌كرد و مي‌تواند دگرگوني‌هاي شگرفي را در جهان به وجود آورد.
اغلب تحليل‌گران و كارشناسان علت اصلي پيروزي رزمندگان ايراني را شور و انگيزه اسلامي و حسّ ميهن‌خواهي دانستند. به عنوان نمونه، تايمز لندن در اين باره گزارش داد:
در آغاز جنگ براي ارتش عراق تصرف خرمشهر پنج هفته به طول انجاميد. در حالي كه اكنون براي ايران بازپس‌گيري آن كمتر از دو روز بوده است. شور و شوق اسلامي با ناسيوناليسم ايراني موجب شدند كه تهاجم عراقيها دفع گردد.
رژيم عراق امروز رسماً تأييد نمود كه نيروهايش بندر ايراني خرمشهر را كه ايران ديروز ادعا نمود بازپس گرفته، تخليه نموده است. بغداد در توجيه عقب‌نشيني كه از سلسله‌عقب‌نشيني‌هاي او در ماههاي اخير مي‌باشد، اظهار نمود، وظيفه اصلي عراق در جنگ بيست ماهه وارد آوردن شديدترين تلفات ممكن بر ايرانيها بوده است كه اين وظيفه حاصل گرديده است. در حالي كه صدام حسين وقتي معاهده 1975 را پاره نمود و سربازانش را به عمق استان نفتي خوزستان ايران فرستاد، گفت: هدف اصلي بازگرداندن حقوقش ناميد.
البته شاهد تناقض‌گويي در هر عمليات از سوي دشمن بوده‌ايم، كه اين حاكي از شتاب‌زدگي و سردرگمي دشمن پس از حملات غافلگيرانه رزمندگان شجاع اسلام بوده است.
مهمترين نتايج عمليات بيت‌المقدس عبارتند از:
1 ـ تغيير نگرش‌ها و باورهاي جهاني نسبت به توانمندي رزمندگان اسلام و اثبات قابليت‌هاي مبتني بر خلاقيت‌ها و ابتكار نيروهاي ايراني.
2 ـ شگفتي و حيرت‌زدگي محافل و افكار جهاني از پتانسيل ايمان، اصل غافلگيري و سرعت عمل رزمندگان اسلام به عنوان رهيافت‌هاي جديد دفاعي.
3 ـ ايجاد نگراني و وحشت در بين حاميان منطقه‌اي و بين‌المللي رژيم عراق كه با كمك‌هاي مالي و تسليحاتي خود به پيروزي عراق اميدوار بودند.
4 ـ تغيير موازنه قدرت در جبهه‌هاي نبرد، به طوري كه ابتكار عمل آفندي در اختيار رزمندگان اسلام قرار گرفت.
5 ـ افزايش اقتدار سياسي نظام در سطح بين‌المللي، به طوري كه مسئولين سياست خارجي، سرفرازانه در محافل و مجامع بين‌المللي از حقوق ملت مظلوم ايران دفاع مي‌كردند.
6 ـ واكنش كشورها به بهانه تهديد امنيت در خليج فارس و اظهار نگراني از گسترش انقلاب اسلامي در صورت تثبيت نظام جمهوري اسلمي.
7 ـ وادار كردن سازمانهاي منطقه‌اي و بين‌المللي به موضعگيري بويژه شوراي امنيت سازمان ملل كه سكوت خود را پس از چندين ماه از آغاز تجاوز شكست و اقدام به صدور قطعنامه نمود.
8 ـ شكست توان سياسي و نظامي عراق و ترديد حاميان او در توانايي نظامي ارتش عراق با وجود حمايت‌هاي مالي و سياسي و نظامي گسترده.
9 ـ ايجاد سرور و شادماني يكپارچه در ملت ايران و تقويت وحدت ملي و انگيزه دفاعي در همه آحاد ملت و مسئولين.
10 ـ محدود شدن فعاليت گروهكهاي ضد انقلاب و ستون پنجم در داخل، و نااميد شدن از ادامه فعاليت‌ها و احساس ترس از خشم و غرور ديني و ملي مردم.
منبع: پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس
/خ